GENASIS

UMPISA: DEJAVU

:DEJAVU.

"Sasama ka ba mamaya?" tanong sa akin ni Erin. Napaisip ako nang ilang segundo bago tumango.

"I'll chat you, kapag hindi na ako busy." sagot ko sa kanya habang nasa telepono.

"Need natin ito for research purposes na kailangan nating isulat sa blog at sa ibang websites." aniya at inipit ko ang phone ko using my ear and shoulder para ma-ayos ko ang mga school works ko.

"Oo na, kailangan ko lang din tapusin ang mga iba pang activities sa iba nating subject, hindi ko pa kasi tapos," sagot ko sa kanya.

"Okay! Hintayin ka namin ni Clyde dito." sambit niya at pinutol na ang pag-uusap naming dalawa.

Ibinaba ko ang cellphone ko sa table at muling nag focus sa ginagawa. Nag ru-rush ako ng mga gawain ngayon dahil nakalimutan ko ang ibang gawin at bukas na ang deadline.

Perks of being a college student, but enjoyable.

As soon as I finished all my school works, napasandal ako sa headboard ng inu-upuan ko ngayon at ipinikit ang aking mata.

"Ate, pahiram ako nang liptint mo, By the way masakit pa ulo mo?" dinig kong sambit ni Daphne. Tumango ako habang nakapikit.

"Kunin mo jan sa ibabaw, ibalik mo rin ka-agad. Ayos lang ako," sambit ko.

"Thanks!" sagot niya at lumabas nang kwarto ko.

Hindi ko namalayang nakatulog pala ako, as soon my eyes opened agad hinanap nang mata ko ang cellphone ko at hindi ako nag-kamali. Maraming calls and text ang natanggap ko from Erin and Clyde.

I called them.

"Erin! I'm really--"

"Euphie naman! Ano ba kasing ginawa mo? Pumunta ka na dito ka-agad habang may oras pa tayo at bukas pa ang museum na ito!" sigaw sa akin ni Erin at mag-sasalita na sana ako nang bigla niyang putulin ang linya sa pagitan naming dalawa.

I left a heavy sighed before getting up and fixed my self. It was a light speed when I finish fixing my self. Hindi ko nga alam kung ma-ayos ba ang itsura ko ngayon but it doesn't matter to me anymore, the more important is to get there as soon as i can.

Nakasakay ako sa jeep ngayon, kung pwede ko lang sabihin sa nag d-drive ngayon na paliparin na ang jeep na ito ay ginawa ko na pero hindi, dahil hindi naman makapal ang mukha ko.

Napabuntong hininga ako at napatingin sa relo nang huminto ang jeep at nag hintay ng sasakay na pasehero.

'Manong... pakibilisan naman po sana,' mahinang bulong ko. Hindi ko alam kung narinig ba iyon ni manong at agad niyang pina-andar ang jeep.

Hindi na rin ako mapakali sa kina- uupuan ko ngayon dahil iniisip kong baka hindi namin matapos ang research na ito. Sana naman maka-abot pa kami.

"Manong para po!" sambit ko at nang sandaling huminto ang jeep ay agad na akong bumaba. Nakita ko sina Clyde at Erin na naka-upo sa isang bench.

Erin waved her hand. I run towards to them and hugged Erin tight.

"VIP masyado," sambit ni Erin at napasimangot naman ako sa sinabi niya. I looked at Clyde and smiled to him, he also smiled back to me and we headed inside the museum.

"Ang tagal nating nag hintay, diba Clyde?" nakasimangot na sabi ni Erin habang nakasukbit ang kamay sa akin.

"Kararating ko lang rin naman--"

"Ang epal!" singhal ni Erin at natawa naman ako.

"Kararating mo nga lang dito Clyde?" tanong ko sa kanya. Clyde nodded to answer my question to him. Napatingin kami sa lalaking nasa edad 30's.

"Magandang hapon po," bati namin sa kanya.

"Kayo ba ay mula sa St. Jude?" tanong nito sa amin at tumango naman kami. He lead the way at sumunod lamang kami sa kanya papasok kung saan naroon ang isang malaking bilog at magiging mundo iyon. It makes me amaze on that!

Napatingin ako sa gild at nakita ko ang tatlong bato. Nakasulat din sa loob no'n na it was a collection of stone in situ rizal.

The next one is fossilized bones of a rhinoceros in philippinensis. Human bones?

"Iyon po bang nadaanan natin kanina ay The tree of life?" tanong ni Erin at tumango naman ang matanda sa kanya.

"Ang simbolo ng Tree of Life ay kumakatawan sa ating personal na pag-unlad, pagiging natatangi at indibidwal na kagandahan. Tulad ng mga sanga ng isang lumalakad at lumalaki paitaas sa kalangitan, lumalakas din tayo, nagsusumikap para sa higit na kaalaman, karunungan at mga bagong karanasan sa paglipat natin sa bagong buhay." ani nang matanda habang ako ay pilit hinabol ang sinabi niya at isinulat sa notebook na dala ko.

"I-record mo na lang sa susunod," bulong ni Clyde sa akin at napa-iling naman ako dahil hindi ko man lang iyon na isip.

Inilabas ko ang cellphone ko and tapped the record button habang si Erin ay nag-tatanong sa mga bagay-bagay na narito sa museum.

"Ito kadalasan ang dahilan nang pag-punta nang nakakarami, isa lamang itong replica ng buwayang si lolong, 6.17 ang haba nito hanggang buntot na may bigat na 1,075kg. Nabihag ito noong setyembre 13, 2011." ani ng lalaki at napatango-tango naman kami habang pinagmamasdan ang buwayang si lolong.

"Ano naman po ang bagay na iyon?" tanong ko at itinuro ang daan na may mga dragon.

Nag-lakad kami pa punta doon kaya mas nakita ko nang malapitan ang imahe ng dragon kung saan buto na lamang iyon.

He explained the evolution of dragons mariin lamang akong nakikinig habang titig na titig sa nga butong iyon.

"Hindi naman totoo ang dragon hindi ba? We research this before and dragons don't exist, bakit mayroong buto ng dragon dito? And are they really dragons or ginawa niyo lang ito?" tanong ko sa lalaki. The guy smiled to us.

"Hindi nga totoo ang dragon, ngunit hindi rin natin alam ang totoo. Ngunit tama ka iha gawang tao lamang iyan," ani ng lalaki sa amin kaya mas kumunot ang noo ko sa sinasabi niya dahil hindi iyon nag-tutugma.

"Naniniwala ang tao sa nakikita lamang nila, kaya nag-sasabi rin ang tao at lumilikha ayon sa nakikita nila." sambit muli ng lalaki at nag-umpisa na siyang mag-lakad muli kaya naman sumunod kami sa kanya.

"Ito naman ang Manunggul jar ay isa sa pinakamahalagang koleksyon ng garapon ng Pilipinas. Ito ay pangalawang daluyan ng libing na nahukay mula sa isang Neolithic burial site sa Manunggul yungib ng Lipuun, Palawan na nagsimula noong 890-710 B.C. Kung pamilyar kayo sa edisyon noong 1991 ng 1,000 peso bill (ang isa sa Banaue Rice Terraces), maaalala mo ang dalawang kilalang mga pigura sa tuktok na hawakan ng garapon." ani ng lalaki at itinuro ang tuktok ng garapon.

"Ito naman ang treasure ng San Diego. Ang anchor sa itaas ay mula sa Galleon San Diego. Ang barkong pandigma ng Espanya ay lumubog sa Manila Bay nang makipag-away sa Dutch Ship Mauritius noong Disyembre 14, 1600. Nang matuklasan ang pagkalubog ng barko ng French archaeologist na nasa ilalim ng tubig na si Franck Goddio noong 1992, higit sa 34,000 na artifact at ecofact ang nakuha mula sa lugar, kasama na ang Chinese mga porselana, mga kanyon ng Portuges, Japanese katanas at mga barya sa Mexico." aniya habang nakikinig kami sa kanya at muli naman niyang ipinaliwanag ang kasunod at isa iyong bangka.

"Ito ay isang bangka ng Butuan na itinakda noong 1250 A.D. Ang bangka ay ipinakita sa Pinagmulan Gallery (Ang Pinagmulan), sa ika-2 palapag ng National Museum. Ito ang pangalawang bangka na nakuha sa siyam na mayroon nang mga sinaunang-panahong bangka sa Pilipinas. Ang unang bangka na may petsang 320 A.D. ay nasa site museo sa Libertad, Butuan. Ang Balangay o Butuan boat ay isang ebidensya ng maagang pagka-Pilipino at ang kanilang kasanayan sa seamanship noong pre-kolonyal na panahon."

We all nodded habang naka-record ang sinasabi ng lalaki sa amin. Saglit akong napatingin sa gawi kung saan naroon ang buto ng dragon ngunit napansin kong wala iyon doon.

Nasaan na iyon?

"Kuya?" tanong ko sa lalaki at tumingin sa kanya.

"Hindi po ba at dumaan tayo doon at nakita nating may buto ng dragon doon?" tanong ko kay kuya at napatingin naman sa akin si Erin at Clyde.

"Wala namang buto ng dragon doon," natatawang sambit ni Erin at tumingin ako kay Clyde.

"Diba Clyde? Dumaan tayo doon at may buto ng dragon." sambit ko at umaasang sa-sang ayon siya ngunit nakita ko na agad sa mga mata niyang hindi niya rin alam ang sinsabi ko.

Napatingin ako sa cellphone na hawak at i-pinause iyon at sinaved upang muli naming mapakinggan ang usapin namin kanina.

"For sure po na record ang usapan natin kanina about sa dragon na 'yon." sambit ko.

"Ano ka ba naman Euphie! Tinatakot mo naman ako. May nakikita ka ba at may na ka-kausap ka bang di namin nakikita?" ani ni Erin at umiling naman ako.

"Sigurado ako sa nangyari kanina Erin, kasama ko kayo at si kuya ang nag-explaine about sa dragon na 'yon."

Dahil sa tindi nang kabang nararamdaman ko ay masuri naming pinakinggan muli ang recorded audio sa cellphone ko at nang sandaling matapos iyon wala man lang doon ang pinag-usapan namin kanina.

"Oh? Nasaan Euphie?" ani ni Erin at napairap. "Mananakot ka pa," dugtong ni Erin.

"Pero seryoso talaga ako! Erin, Clyde alam niyong hindi ako sinungaling." sambit ko. Hindi umimik si Erin at tumingin sa lalaki.

"Salamat po sa pag-assist sa amin. Nakuha naman na po namin ang mga impormasyon at napicturan naman na po ni Clyde ang mga narito, a-alis na po kami mukha pong may sakit ang kaibigan namin ngayon." ani ni Erin.

"Ganoon ba..." sambit ng lalaki at tumingin sa akin. "Mag-pagaling ka at mag i-ingat ka," ani ng lalaki at hinila na ako ni Erin at Clyde palabas nang museum habang panay ang tanong nilang dalawa sa akin.

"Naka drugs ka ba?" natatawang sambit ni Erin at nanatili akong seryoso.

"Erin, I'm really serious about it." sambit ko at nang sandaling makakita ako ng jeep ay pinara ko iyon at sumakay. Naramdaman ko naman ka-agad ang pag-sunod nilang dalawa sa akin.

"Euphie, ang taas ng lagnat mo." ani ni Clyde at hinaplos naman ni Erin ang noo ko.

"Nilalagnat ka nga." ani ni Erin at umiling naman ako sa kanila.

"Sabihin na nating nilalagnat ako, but it doesn't change the fact that I'm telling the truth, hindi naman ako baliw Erin... Clyde." sambit ko at pilit pa rin na ipina-paintindi sa kanila na totoo ang lahat kanina.

"We believe in you, sa ngayon u-uwi ka muna at akin na ang cellphone mo ako na ang mag-sesend sa cellphone ko ng voice record na 'yon para magawa namin ni Clyde ang report natin." ani ni Erin at ibinigay ko naman sa kanya ang cellphone ko.

***

July 05, 2017

"Ate, ayos ka lang ba? Kaya mo bang kumain?" tanong ni Daphne. Napahawak ako sa ulo ko nang makaramdam ng pag ka-hilo.

"Kaya ko," sambit ko at tumayo bago kunin ang mga papel na kailangan namin sa research para mamaya.

"Sabi mo yan ate, ha. Maliligo lang ako may pasok rin ako." aniya at tumango naman ako at umupo sa study table ko nang mag-ring ang phone ko.

It was Erin. Erin is my friend since highschool kami pati si Clyde.

Erin is tall and she's really beautiful. Morena rin siya at matalino.

Clyde is very talented when it comes to drawings ans paintings. Clyde is handsome too, hindi ko nga alam kung bakit hindi pa siya nag-kakaroon ng girlfriend.

"Sasama ka ba mamaya?" tanong sa akin ni Erin. Napaisip ako nang ilang segundo bago tumango.

"I'll chat you, kapag hindi na ako busy." sagot ko sa kanya habang nasa telepono.

"Need natin ito for research purposes na kailangan nating isulat sa blog at sa ibang websites." aniya at inipit ko ang phone ko using my ear and shoulder para ma-ayos ko ang mga school works ko.

"Oo na, kailangan ko lang din tapusin ang mga iba pang activities sa iba nating subject, hindi ko pa kasi tapos," sagot ko sa kanya.

"Okay! Hintayin ka namin ni Clyde dito." sambit niya at pinutol na ang pag-uusap naming dalawa.

Napahawak ako sa ulo ko ng maramdaman ko ang pag-sakit no'n.

This felt like dejavu.

Bakit pakiramdam ko nangyari na ito?

Napatingin ako sa pintuan nang makita kong pa-pasok si Daphne. This scene also is familiar to me manghihiram ba ito ng liptint?

"Hihiram ka ng liptint?" tanong ko sa kanya at nagulat naman siya doon.

"Uh, huh? Paano mo nalaman ate? Hihiram nga ako. Pahiram?" tanong niya at itinuro ko naman sa kanya kung nasaan na kalagay ang collection ng liptints ko.

"Nasubukan mo na ba ito Daphne? Yung parang mangyayari sa'yo ay pakiramdam mo nangyari na? O yung mga lugar na pupuntahan mo ay napuntahan mo na? Yung parang dejavu?" tanong ko kay Daphne.

"Dami naman nang tanong mo ate, pero di ko pa yan nasusubukan e. Kumusta na ba pakiramdam mo?" tanong niya sa akin.

"Ayos lang ako," sambit ko at nag-paalam na siyang papasok.

Napabuntong hininga ako at napatingin sa mga papel na nasa study table ko at itinuloy ang ginagawa.

Hindi ko namalayang nakatulog pala ako, as soon my eyes opened agad hinanap nang mata ko ang cellphone ko at hindi ako nag-kamali. Maraming calls and text ang natanggap ko from Erin and Clyde.

Bakit maging ito ay pakiramdam ko nangyari na? Nababaliw na ba talaga ako?

Umiling ako and I decided to call Erin.

"Erin! I'm really--"

"Euphie naman! Ano ba kasing ginawa mo? Pumunta ka na dito ka-agad habang may oras pa tayo at bukas pa ang museum na ito!" sigaw sa akin ni Erin at mag-sasalita na sana ako nang bigla niyang putulin ang linya sa pagitan naming dalawa.

I left a heavy sighed before getting up and fixed my self. It was a light speed when I finish fixing my self. Hindi ko nga alam kung maayos ba ang itsura ko ngayon but it doesn't matter to me anymore, the more important is to get there as soon as i can.

Nakasakay ako sa jeep ngayon, kung pwede ko lang sabihin sa nag d-drive ngayon na paliparin na ang jeep na ito ay ginawa ko na pero hindi, dahil hindi naman makapal ang mukha ko.

Napabuntong hininga ako at napatingin sa relo nang huminto ang jeep at nag hintay nang sasakay na pasehero.

'manong... pakibilisan naman po sana,' mahinang bulong ko. Hindi ko alam kung narinig ba iyon ni manong at agad niyang pina-andar ang jeep.

Hindi na rin ako mapakali sa kina- uupuan ko ngayon dahil iniisip kong baka hindi namin matapos ang research na ito. Sana naman maka-abot pa kami.

"Manong para po!" sambit ko at nang sandaling huminto ang jeep ay agad na aking bumaba. Nakita ko sina Clyde at Erin na naka-upo sa isang bench.

Erin waved her hand. I run towards to them and hugged Erin tight.

"VIP masyado," sambit ni Erin at napasimangot naman ako sa sinabi niya. I looked at Clyde and smiled to him, he also smiled back to me and we headed inside the museum.

"Ang tagal nating nag hintay, diba Clyde?" nakasimangot na sabi ni Erin habang nakasukbit ang kamay sa akin.

"Kararating ko lang rin naman--"

"Ang epal!" singhal ni Erin at natawa naman ako.

"Kararating mo nga lang dito Clyde?" tanong ko sa kanya. Clyde nodded to answer my question to him. Napatingin kami sa lalaking nasa edad 30's. Nag-kita na ba kami noon?

"Magandang hapon po," bati namin sa kanya.

"Nag-kita na po ba tayo noon?" tanong ko sa lalaki at umiling naman sa akin ang lalaki.

"Hindi ako sigurado iha, ngunit ngayon ko lamang kayo nakita." ani ng lalaki. I nodded.

Pamilyar siya sa akin. Pamilyar talaga.