บทนำ: ชะเอม
หมู่บ้านเวียงภูคำเป็นหมู่บ้านที่อยู่ชนบทแถบตอนเหนือ ชาวบ้านดำรงชีวิตอย่างเรียบง่าย หาของป่า ทำไร่ ปลูกผลไม้รวมไปถึงเลี้ยงสัตว์ ที่นั่นมีหัวหน้าหมู่บ้านคอยดูแลพร้อมทั้งพ่อครูสิงคาล หมอธรรมสุดหล่อประจำหมู่บ้าน
ชะเอม เป็นลูกสาวของหัวหน้าหมู่บ้าน มีหน้าตาที่สะสวยจนหนุ่มหลาย ๆ คนมาหลงรัก แต่เพราะเธอครองตัวเป็นโสด ไม่คิดสนใจใคร ทำให้หนุ่มทั้งหลายต่างต้องอกหักกันไปเป็นแถว
เพื่อนของเธอเป็นลูกปลัดชื่อก้านตอง บางทีก้านตองก็รู้สึกเหม็นขี้หน้าเพื่อนเพราะหนุ่ม ๆ ต่างให้เธอเป็นแม่สื่อทั้ง ๆ ที่งานเธอก็รัดตัว
“โต๊ะนั้นมองเอ็งอีกแล้ว” ก้านตองว่าออกมา ชะเอมไม่ได้สนใจ สักแต่จะกินก๋วยเตี๋ยวในร้านอย่างสงบสุข
“ช่างมันเถอะน่า มองก็มองไป” ชะเอมคิด เธอไม่คิดจะลงหลักปักฐานเร็ว ๆ นี้ อยากใช้ชีวิตโสดของตัวเองให้ดี
“หนุ่มโต๊ะนั้นเคยส่งจดหมายหาข้าเรื่องเอ็งด้วย” ก้านตองบอกอย่างหงุดหงิด ชะเอมวางตะเกียบลงบนชามก่อนจะตอบกลับสีหน้าเนือย ๆ
“จ้ะ ..แต่หนุ่มที่มาติดเอ็งก็เข้าหาทางข้าเหมือนกันแหละว๊า ให้ไปหาที่หมู่บ้านเป็นสิบ ๆ รอบเพื่อเอ็งคนเดียว” ชะเอมบ่น ก้านตองได้แต่หัวเราะแหะ ๆ ร้อนถึงคนเทียวไปเทียวมาต้องพูด
“ข้าไปบ้านพี่แสนนะ รกก็รก ชันก็ชัน หลงป่าอยู่เกือบชั่วโมงสองชั่วโมงกว่า นึกว่าจะตายกลายเป็นผีเฝ้าป่าไปเสียแล้ว ถ้าพี่แสนไม่ลงมาหาข้านะ นู่น...กลายเป็นศพให้เสือแทะเล่นแล้ว” หญิงสาวบ่น เธอรู้กิตติศัพท์ป่าแถวหมู่บ้านดี การจะเดินทางไปหมู่บ้านอื่นนั้นยากลำบากแสนเข็ญ บางทีต้องใช้เวลาเป็นวันกว่าจะไปถึงหมู่บ้านอื่น บางทีเดินไปไม่เท่าไหร่ก็หลงเสียแล้ว
“ทีหลังเอ็งก็ไม่ต้องไป ให้พี่แสนมาหาข้าก็ได้”
“จ้า ให้พี่แสนไปหาก็ได้ ข้าเห็นเขามาถึงเรือน เอ็งก็มุดหัวไปอยู่ไหนไม่รู้อยู่ตั้งนาน” ชะเอมบ่นออกมา เพื่อนสาวเลยนั่งเครียด
“เอาเป็นว่าเจ๊ากันแล้วกัน” ก้านตองบอก ชะเอมเอาเงินวางไว้บนโต๊ะ
“นี่เงินค่าก๋วยเตี๋ยว ข้ากลับก่อนล่ะ เดี๋ยวไอ้ยงยุทธมันมาหาอีก”
“เดี๋ยว ๆ “ ก้านตองรีบจับแขนไว้ “แล้วเงินข้าล่ะ”
“ค่าอะไรอีกวะ”
“ค่าปิดปาก พอไอ้ยงยุทธมาถามว่าเอ็งอยู่ไหน ข้าจะได้บอกว่าเอ็งไปหมู่บ้านพี่แสน” ก้านตองว่าด้วยสีหน้าระริกระรี้ ชะเอมรู้สึกละเหี่ยใจ เพื่อนหล่อนนี่มันหน้าเงินจริง ๆ
“เอาไปยี่สิบ” ลูกหัวหน้าหมู่บ้านบอก ลูกปลัดกรอกตา
“ยี่สิบจะเอาไปทำอะไรได้ ไปตลาดก็หมดแล้ว”
“จะเอาไม่เอา” ชะเอมคิดเปลี่ยนใจ หล่อนทำทีจะเอาตังกลับมา ร้อนถึงเพื่อนสนิทต้องจับเอาไว้
“เอาจ้ะ ๆ “ ก้านตองรีบบอก ขอแค่เป็นเงิน นิดหน่อยก็เอา
ชะเอมไม่รู้ว่าตนสนิทกับอีกฝ่ายได้อย่างไร รู้แค่เป็นหูเป็นตาให้เธอได้ คุยกันนาน ๆ เข้าก็ถูกคอถูกใจ กลายเป็นเพื่อนรัก ยิ่งอีกฝ่ายไม่ชอบขี้หน้ายงยุทธเหมือนกัน ยิ่งทำให้ซี้กันแน่นปึ้ก
ยงยุทธคือลูกของนักการเมืองดัง อ้วนพุงพลุ้ย แถมยังขี้หลี อีกฝ่ายมาแอบชอบชะเอมและเคยเปรยกับพ่อเธอว่าอยากจะยกขันหมากมาขอ
ชะเอมได้ฟังก็รู้สึกใจเสีย แต่พ่อกับแม่เธอเห็นด้วยเพราะเห็นว่าเป็นลูกนักการเมือง น่าจะทำให้ลูกสาวของตนสบายไปทั้งชาติ
ก้านตองรู้ว่ายงยุทธไม่ใช่สเป็กของเพื่อนรัก มิหนำซ้ำนิสัยเจ้าชู้ยังทำให้ใครต่อใครเอือมระอา เธอจึงรวมหัวกันกับลูกน้องคอยกีดกันอีกฝ่ายไม่ให้เข้าใกล้เพื่อนสนิท
ลูกปลัดรีบจ่ายเงินค่าก๋วยเตี๋ยวแล้วบอกแม่ค้า
“วันนี้ชะเอมไปบ้านพี่แสนนะจ๊ะ ไม่ได้อยู่หมู่บ้าน” หล่อนทำเป็นบอกอีกคน
“แล้วมาบอกข้าให้ได้อะไรวะ นังหนู” คนขายก๋วยเตี๋ยวไม่เข้าใจ
ก้านตองแอบคว่ำปาก ทำเป็นไม่อยากรู้เรื่องคนอื่น พอยงยุทธมากินก๋วยเตี๋ยวก็เห็นบอกอีกฝ่ายทุกทีไป นี่เธออุตส่าห์วางเบ็ดไว้ใหญ่ขนาดนี้จะยังมาแสร้งว่าไม่สนใจอีก
“ก็บอกเฉย ๆ อะจ้ะ เหมือนที่ป้าบอกพ่อฉันว่าฉันสอบข้าราชการไม่ติดน่ะ” ก้านตองได้ทียอกย้อน ป้าคนขายก๋วยเตี๋ยวถึงกับจะทำน้ำร้อนลวกมือ
“ก็ข้าได้ยินมาจากชาวบ้านนี่หว่าว่าเอ็งสอบไม่ติด”
“สอบติดจ้ะ แค่ไม่ได้ไปรายงานตัวเพราะจะสอบหน่วยงานอื่น” ก้านตองบอก รอยยิ้มบนหน้าดูไม่จริงใจแม้แต่น้อย คนขายก๋วยเตี๋ยวทำทีไม่สนใจคำพูดนั้น สุดท้ายลูกปลัดก็ตบเท้าออกมาจากร้านโดยไม่หันไปมองเจ้าของร้านอีก
ช่วงบ่าย
ยงยุทธแวะมากินก๋วยเตี๋ยวที่ร้านตามเดิม เมื่อได้ยินจากปากแม่ค้าว่าสาวที่ตนหมายปองไม่อยู่บ้าน จิตใจของเขาก็ห่อเหี่ยวลง ลูกสมุนที่นั่งกินก๋วยเตี๋ยวด้วยกันเห็นดังนั้นก็ถามขึ้น
“ไม่อยู่บ้านจริงหรือ”
“หมายความว่าอย่างไร” ลูกสมุนอีกคนหนึ่งถาม
“คงไม่ใช่ว่ายังอยู่บ้านเหมือนเดิม แต่แกล้งบอกว่าไม่อยู่บ้านนะ” ลูกสมุนอีกคนหนึ่งบอก เขาชักเริ่มได้กลิ่นตุ ๆ ลอยออกมาแล้ว ครั้งที่แล้วแม่ค้าขายก๋วยเตี๋ยวก็บอกว่าไม่อยู่ ไปบ้านคนที่ชื่อแสน
“ชื่อแสนนี่คือชื่อผู้ชายไหมนะ เป็นสาวเป็นนางไปบ้านชายอื่นได้อย่างไร แถมอยู่คนละหมู่บ้านด้วย” ลูกน้องว่า
“ลูกพี่ หรือว่าคุณชะเอมจะชอบพอกับไอ้แสนอะไรนั่น”
“ไม่ได้นะครับ ถ้าเกิดไปมาหาสู่กัน ไม่แน่ว่าอาจจะโดนแย่งไปก็ได้” ลูกน้องพูดออกมาอีกทำให้ยงยุทธรู้สึกไม่สบายใจ
“เราต้องรีบหาทางให้คุณยงยุทธหมั้นกับคุณชะเอม” ลูกสมุนทั้งสองคนมองหน้ากันก่อนจะพยักหน้า
ด้วยเพราะรู้ว่าชะเอมไม่ได้สนใจยงยุทธเป็นทุนเดิม ลูกสมุนก็เลยคิดแผนเด็ดที่จะทำให้หล่อนตกมาเป็นของลูกพี่ให้ได้