“Naiintindihan ko po ma, pa. Pasensiya na po kayo at nag-aalala lang ako dahil baka hind namin kayanin ang magiging gastusin ditto sa hospital. Sa lagay po ngayon ni Sandro ay hindi pa siya pwede maiuwi dahil mahirap ang estado ng katawan niya. Hindi ko nga po alam paano siya maalagaan ngayon.” Nahihiyang sabi ni Suzy.
“Huwag kang mag-alala at kukuha tayo ng personal nurse at caregiver na makakasama mo rito para mag-alaga kay Sandro. Kami naman ay pwede rin tumulong kaso medyo matanda na rin kami ng mama mo at mahirap mag-alaga ng may body fracture lalo nakasemento pa kaya mas better na may titingin sa kanya na maalam sa ganitong lagay. Bibili na rin tayo ng mga adult diaper para naman hindi siya magkalat ng ihi o dumi. Sa ngayon ay konting tiis muna pero lilipas din ang buwan at magiging maayos din ang lahat.” Saad ni Brando.
“Tama ang papa mo, magtutulungan tayo.” Wika din ni Suzy.
Tumango si Suzy saka kinuha ang cellphone ng makitang umilaw ito, “Ma, pa. Tinext ko po din kanina ang parents ko tatawag daw po sila. Medyo mahina po ang signal dito kaya lalabas po ako muna. Magbabakasyon daw po sila dahil nalaman ang nangyari kay Sandro kaya pwede rin nila tayong matulungan.”
“Okay.” Sagot ng mag-asawa.
Limang minuto ang lumipas ay pumasok ang isang doctor at dalawang nurse para tignan at suriin si Sandro.
“Hi, ako po si Dr. Nadine Rodriguez.”
“Doc, kamusta po ang lagay ng anak ko? Bakit wala pa po siyang malay hanggang ngayon? Hindi po ba siya comatose?” tanong ni Myra.
Matapos siguraduhin ang mga vital statistic ni Sandro ay naghugas na ng kamay ang doktora gamit ang alcohol.
“Hindi naman po siya comatose o nasa vegetable stage. Wala rin naman po siya head injury o head trauma na malala iyon nga lang po ay dahil matindi ang tinamo niya na damage sa katawan niya kaya sobrang nanghina siya kaya hanggang ngayon ay unconscious siya pero huwag po kayo mag-alala hindi naman tatagal ang one week ay magkakamalay na ulit siya.” Sagot ng doctor.
“Makakalakad pa rin po ba ang anak namin?” tanong ni Brando.
“Yes, lalo na kung magtetheraphy siya mas mapapabilis ang recovery. Kaso nakita ko na nasa early twenties palang pala ang pasyente at may asawa siya.” Saad ng doctora saka sinenyasan ang mga nurse kaya lumabas ang mga ito.
“May problema ba doktora?” kinakabahan na tanong ni Myra.
“May posibilidad po na magkaroon ng erectile dysfunction si Sandro dahil sa kanyang naranasang motorcycle accident. Ang damage sa kanyang spinal cord ay maaaring makaapekto sa kanyang kakayahan na magkaroon ng erection. Ngunit hindi po natin masisiguro ito ngayon dahil kailangan pa nating masuri ang kanyang kalagayan. Kailangan din nating maunawaan na ang ganitong kondisyon ay hindi lamang pangkalalakihan kundi maaari rin itong makaapekto sa kanyang mental at emosyonal na kalagayan. Kailangan natin magkaroon ng open communication tungkol sa mga ganitong bagay para matulungan natin si Sandro sa kanyang recovery.”
Nang marinig nila ang posibilidad ng erectile dysfunction ni Sandro, napapikit si Myra sa takot at nag-aalala sa kanyang anak. Hindi lang sa kanyang kalusugan kundi pati na rin sa kanyang relasyon sa asawa. Nagugulat din si Brando sa narinig at naghahanap ng paraan para matulungan ang kanilang anak.
“Doktora, ano po ang dapat naming gawin para ma-prevent ito?” tanong ni Brando na may kaba sa boses.
Napalunok si Myra sa narinig at naramdaman ang biglaang pagkabahala para sa anak. “Paano namin matutulungan si Sandro tungkol sa ganitong kondisyon? Permanente ba ito?” tanong niya, na puno ng pag-aalala.
“Hindi natin masisiguro ngayon kung permanente ito o hindi. Kailangan nating masuri ang kanyang kalagayan nang mas malalim,” sagot ng doktora habang tinitignan ang kanyang clipboard, “Sa ngayon, kailangan muna nating masigurong gumagana pa ang kanyang reproductive system. Kailangan rin nating pag-aralan ang kanyang kundisyon at magbigay ng tamang therapy at treatment para sa kanyang recovery. Ngunit sa huli, ang mga ganitong kundisyon ay hindi naman dapat maging hadlang sa kanyang kaligayahan at tagumpay sa buhay.”
“Pero doktora, kakakasal lang po ng anak ko. Ano ang mangyayari sa kanyang relasyon sa asawa?” tanong ni Myra na may lungkot sa boses.
“Ang mga ganitong kundisyon ay hindi naman dapat maging hadlang sa pagmamahalan ng dalawang tao. Kailangan lang nating magkaroon ng open communication at pag-unawa sa isa’t isa. Maraming mga tao ang nakakaranas ng ganitong kundisyon at nakakapag-adjust naman sila sa kanilang relasyon. Kailangan lang ng tamang tulong at support.”
“Ano ba ang magiging epekto nito sa kanyang buhay?” tanong ni Brando, na pakiramdam niya ay hindi niya kayang sagutin ang tanong na iyon.
“Ang ganitong kondisyon ay maaaring magdulot ng malaking epekto sa kanyang mental at emosyonal na kalagayan. Kailangan niyang matutunan na harapin ang mga pagbabago sa kanyang katawan at mag-adjust sa mga bagong pangangailangan ng kanyang katawan. Mahalaga rin na magkaroon ng open communication sa pagitan niya at ng kanyang asawa para malaman nila kung ano ang kanilang magagawa upang maipagpatuloy pa rin ang kanilang normal na buhay,” pagpapayo ng doktora.
Nang marinig ito ng mag-asawa, naramdaman nila ang pangangailangan ng kanilang anak para sa kanilang tulong at suporta. Hindi man perpekto ang kanilang sitwasyon, gagawin nila ang lahat para matulungan ang kanilang anak na makabangon at magpakatatag.
Nang makalabas si Suzy ng silid, nakakita siya ng mga tao sa labas na nakikipag-usap tungkol kay Sandro. Napatigil siya sa kanyang mga yapak nang marinig niya ang isang boses na nagsabi na baka magkaroon ng erectile dysfunction si Sandro.
"Ano po ang sinasabi ninyo? Erectile dysfunction?" tanong ni Suzy, na hindi mapigilang magulat.
"Narinig ko rin po 'yan. Sabi ng doktora, posibleng magkaroon ng ganitong karamdaman si Sandro dahil sa nangyari sa kanya," sabi ng isang nurse.
"Paano po ito malulunasan? Ano ang kailangan gawin?" tanong ni Suzy, na nag-aalala para sa kanyang asawa.
"Maaring kailangan ng pagsusuri sa nerve function at blood flow sa genital area ng pasyente, at maaring kailangan rin ng pagpapakonsulta sa isang specialist sa urology. Ngunit huwag po kayo mag-alala, maari namang maagapan ito kung gagawin ang tamang mga hakbang," paliwanag ng nurse.
Napakunot-noo si Suzy sa narinig niya. Hindi niya lubos maisip na pwedeng magkaroon ng ganitong karamdaman si Sandro. Ngunit sa kabila ng kanyang mga takot at pangamba, pinapangako niya sa sarili na gagawin niya ang lahat upang magpagaling ang kanyang asawa.
Itutuloy