CHAPTER 2
HAZEL'S POV
Gabing-gabi na. Tahimik ang buong bahay, tanging lagaslas ng hangin sa labas ang naririnig. Nakaupo ako sa gilid ng sofa habang ang ilaw mula sa maliit na lamparang de-baterya lang ang nagsisilbing liwanag. Nakauwi na sila Nanay Selena at Tatay Benidect, at abala sila sa pag-aayos ng mga paninda mula sa palengke. Ramdam kong pagod sila—halata sa kilos, sa pagbuntong-hininga, at sa katahimikang parang ayaw nang guluhin pa ang gabi.
Pero ngayon na ang tamang oras. Kailangan ko na itong sabihin.
Lumapit ako sa kanila, dahan-dahan, at naupo sa maliit na bangkito sa tabi ng mesa. Kinuha ko ang lakas ng loob mula sa dibdib kong mabilis ang t***k.
“Nay… Tay…” mahina kong bungad.
Napalingon sila pareho sa akin. Si Nanay Selena ang unang nagsalita. “Bakit, iha? May nararamdaman ka ba? Sumasakit ba ulo mo?”
Umiling ako. “Hindi po… maayos naman po pakiramdam ko.” Huminga ako nang malalim. “Kaya po… gusto ko na pong magpaalam.”
Nagkatinginan silang dalawa, kita ko ang bahagyang pag-aalala sa kanilang mga mata. Si Tatay Benidect ang unang nagsalita. “Magpapaalam? Anong ibig mong sabihin, anak?”
“Gusto ko pong… pumunta sa Maynila,” sabi ko, halos pabulong. “Gusto ko na pong hanapin kung sino ba talaga ako. Gusto ko pong alamin kung may pamilya pa akong naghahanap sa akin. At…” napatingin ako kay Nanay, “gusto ko na rin pong makahanap ng trabaho. Para po makatulong sa inyo ni Tatay. Ayokong habangbuhay ay pabigat lang ako dito.”
Tahimik. Sobrang tahimik. Para bang huminto ang paligid sa pagitan naming tatlo.
Si Nanay Selena ang unang bumitaw ng salita. “Hazel, hindi mo na kailangang gawin ‘yan. Hindi ka pabigat. Anak ka na namin—at kahit wala kang maalala, dito ang tahanan mo.”
“Pero Nay… paano kung hindi ito ang totoo kong tahanan? Paano kung may ibang naghihintay sa akin? Paano kung… may iniwan akong mahalaga at kailangan kong balikan?”
“Hindi ba’t mas mahalagang kung saan ka ligtas, doon ka muna manatili?” sabat ni Tatay Benidect. “Hindi mo pa alam kung anong mundo ang sasalubong sa ‘yo sa Maynila. Wala kang matutuluyan doon, walang kilala, walang kasiguraduhan!”
“Tay…” namumuo na ang luha sa mga mata ko. “Hindi ko po kayo kayang saktan. Pero mas hindi ko po kayang manatili sa tanong habangbuhay. Hindi ko alam kung kaya ko pang tiisin ang bawat panaginip, ang bawat araw na pakiramdam ko may mali, may kulang—may tinatago. Kailangan ko pong malaman ang totoo.”
Napatayo si Nanay at lumapit sa akin. Hinawakan niya ang magkabilang pisngi ko, pinunasan ang luhang hindi ko na napigilan.
“Hazel, ginagawa lang namin ‘to dahil mahal ka namin. Takot kami… baka pag umalis ka, hindi ka na bumalik. Baka kung ano pa ang mangyari sa ‘yo.”
Niyakap ko siya ng mahigpit. “Nay… pangako, babalik ako. At kahit ano pa pong matuklasan ko, kahit anong malaman ko sa Maynila… kayo pa rin ang magiging tahanan ko.”
Tumulo na rin ang luha ni Nanay. Si Tatay naman, hindi na nagsalita, pero nakita kong pinunasan niya ang mata niyang naglaho sa ilalim ng sombrerong suot niya kahit nasa loob ng bahay.
Pagkatapos ng ilang minutong katahimikan, nagsalita si Nanay sa mahinang tinig, “Kelan ka aalis, anak?”
“Bukas po… kung papayag po kayo. Maaga pa lang po aalis na ako.”
Nagkatinginan ulit silang dalawa, at sa wakas, tahimik na tango lang ang isinagot ni Tatay.
Hindi man sila lubos na sang-ayon, ramdam kong pumayag silang bitawan ako—dahil alam nilang hindi na mapipigilan ang pusong uhaw sa katotohanan.
Tahimik lang kaming tatlo sa loob ng maliit naming kusina. Ang tunog lang ng orasan sa dingding ang tila kumakampana ng oras, habang ang bigat ng usapan ay tila bumabalot sa bawat sulok ng bahay.
Maya-maya’y si Tatay Benidect ang unang nagsalita. “Kung talagang gusto mo nang umalis, Hazel… wala na kaming magagawa kundi payagan ka. Pero anak, bago ka umalis, makinig ka muna.”
Tumango ako, pilit pinipigil ang luha.
“Sa mundong ‘yan, hindi lahat ng tao mabuti. May ilang tutulong, pero mas marami ang manlalamang. Hindi mo alam kung anong klase ng buhay ang naghihintay sa ‘yo sa Maynila—malaki, magulo, mapanganib. Hindi gaya dito, na kahit simpleng buhay, alam naming ligtas ka. Kaya sana, maging matalino ka sa bawat desisyon mo. Huwag kang basta magtitiwala. At kapag may masama kang kutob, makinig ka. Iyan ang gabay mo sa sarili mong kaligtasan.”
Tumango ako, pero hindi ko pa rin mapigilang manginig ang dibdib sa emosyon.
Sumunod si Nanay Selena, hawak-hawak pa ang panyo habang pinupunasan ang mata niya. “Hazel, kung sakali mang hindi mo pa agad mahanap ang sagot, huwag kang mawalan ng pag-asa. May mga tanong sa buhay na matagal bago masagot, at may mga sugat na kailangang hintayin munang maghilom bago mo ulit buksan. Kung sakaling mapagod ka, kung sakaling maligaw ka—bumalik ka lang dito, anak. Buksan mo lang ang pinto at lagi kaming nandito.”
Hindi ko na napigilang umiyak. Lumapit ako at yumakap sa kanila. Sila ang naging tahanan ko sa panahong ako’y walang alaala, sila ang naging gabay ko, ang naging pamilya ko kahit hindi ko dugo.
“Mahal ko po kayo, Nay… Tay… Kahit anong mangyari, kayo ang uuwian ko.”
Hinaplos ni Tatay ang ulo ko, habang yakap-yakap pa rin ako ni Nanay. “Kung sakaling makita mo na ang pamilya mong totoo… ipagdasal mo rin kaming manatili sa puso mo.”
“Hindi po mawawala ang lugar niyo dito.” Itinuro ko ang dibdib ko, sabay yakap ulit sa kanila. “Dito po kayo palagi.”
At bago kami bumalik sa kani-kanilang kwarto para magpahinga, iniabot ni Tatay ang isang maliit na sobre.
“May kaunti kaming ipon dito. Hindi man kalakihan, sana makatulong ‘yan sa pamasahe at pagkain mo sa ilang araw. At ito rin…” Inabot naman ni Nanay ang isang maliit na pendant. “Ito ang kwintas na suot mo nang matagpuan ka namin. Baka ito rin ang maging susi para matandaan mo kung sino ka talaga.”
Kinuha ko iyon at mahigpit na niyakap. Isang maliit na bagay, pero ramdam ko ang bigat at lalim ng kahulugan.
“Salamat po… sa lahat.”
Kinabukasan, haharapin ko ang mundo nang mag-isa. Pero hindi ako basta basta matitinag—dahil dala ko ang pagmamahal at gabay ng dalawang taong tinuring akong anak, kahit hindi ako kanila.