ดุจดังมธุรส

“มาเร็วมะลิ ตามมาเร็วๆ สิ” หนูน้อยวัยเจ็ดขวบวิ่งตามเสียงของเพื่อนคนอื่นๆ ที่ขี่จักรยานนำไปสองคัน โดยรุ่นพี่ที่อายุมากกว่าเป็นผู้ขี่และมีน้องอายุน้อยซ้อนท้าย แต่ถึงอย่างนั้นก็หยุดรอเป็นระยะพลางตะโกนเรียกเรื่อยๆ แม้จะเหนื่อยแต่เพราะอยากเล่นกับเพื่อนเจ้าตัวก็เร่งฝีเท้าเต็มที่ กระทั่งไปถึงสระบัวหลังบ้านใหญ่หลังหนึ่งจักรยานสองคันก็หยุดลง “คุณหญิง คุณหญิง” “พวกเรามาแล้วค่ะคุณหญิง” แต่ละคนต่างตะโกนแจ้วๆ ส่งเสียงเรียกดังตรงประตูเล็กของรั้วกำแพงสูง หนูน้อยที่วิ่งตามทุกคนมาถึงและหยุดหอบหายใจ ยันมือกับเข่าลำคอแห้งผาก หากก็รีบเงยหน้าขึ้นยิ้มเมื่อเสียงประตูเล็กเปิดออก หลังจากพี่เลี้ยงสาวก้าวออกมาพร้อมกระกร้าใส่ขนมกับผลไม้มากมาย ก็มีเจ้าของร่างเล็กในชุดสวยกระโปรงบานน่ารักวัยไล่เลี่ยกับตนก้าวออกมา “คุณหญิงมาแล้ว เย้ๆ” “วันนี้จะเล่นอะไรกันดีคะคุณหญิง” ผู้ที่ถูกเรียกว่าคุณหญิงมัดผมเกละสองข้างยกสูง ผิวขาวผ่องเป็นยองใย แก้มแดงสุกปลั่งดูเหมือนตุ๊กตา แววตาเปล่งประกายสดใส บรรดาเด็กสาวต่างพากันกรูไปห้อมล้อมพี่เลี้ยงกับคุณหญิงและเดินตามไปยังศาลาริมสระบัว คนที่เหนื่อยที่สุดจากการวิ่งก็ก้าวตามช้าๆ พร้อมใบหน้าเปื้อนยิ้มเพราะอย่างน้อยตัวเองก็จะได้กินขนมอร่อยๆ “วันนี้มาเล่นขายขนมกัน” คุณหญิงตัวน้อยพูดขณะทุกคนยืนล้อมสนอกสนใจขนมหน้าตาสวยงาม “ใครจะเป็นคนขายหรือคะ” เด็กหญิงคนหนึ่งถามขึ้น แล้วคนที่โตกว่าอีกคนก็ชี้ไปยังหนูน้อยที่เนื้อตัวขะมุกขะมอมในชุดเสื้อคอกระเช้ากับผ้าถุงสีซีดซึ่งกำลังหอบเหนื่อยและเหงื่อท่วม “มะลิไง มะลิเป็นลูกแม่ค้า ให้มะลิขาย” แต่ละคนต่างหันมองตามรวมทั้งคุณหญิง ขณะที่พี่เลี้ยงจัดขนมวางในถาด คนที่ถูกบอกให้เป็นคนขายหน้าหงอยกลัวว่าจะไม่ได้กินเหมือนคนอื่น ทว่าคุณหญิงตัวน้อยลุกขึ้นเดินมาจูงมือเปื้อนๆ อย่างไม่รังเกียจ “หญิงจะขายกับมะลิเอง มะลิมาช่วยหญิงขายนะ” เจ้าตัวพยักหน้ารับยิ้มแป้นในทันที เมื่อก้าวตามคุณหญิงแล้วมานั่งลงใกล้ๆ ถาดขนมก็ก้มลงมองพลางกลืนน้ำลาย “มีอะไรขายบ้างคะคุณหญิง” คนที่โตที่สุดในบรรดาเด็กๆ เปิดเรื่องอย่างรู้หน้าที่ “มีช่อม่วง กลีบลำดวน ขนมเทียนแก้ว” คุณหญิงเล่นบทแม่ค้าท่องชื่อขนมได้อย่างแม่นยำ “น่ากินทั้งนั้นเลย ขายยังไงคะคุณหญิง” “ยังไงดีล่ะ” เจ้าตัวคิดแล้วหันไปถามคนข้างๆ ที่เอาแต่ก้มหน้าก้มตามองขนมตรงหน้าอย่างสนใจ “ขายยังไงดีแม่ค้ามะลิ” “เอ่อ...” หนูน้อยหน้ามอมแมมสะดุ้งมองคนถามแล้วก็รีบตอบ “ใบไม้ไหมคะคุณหญิง สามใบสองชิ้นค่ะ” “อื้อ ได้ ใบไม้สามใบสองชิ้นจ๊ะทุกคน” เมื่อคุณหญิงหันไปบอกแต่ละคนก็รีบวิ่งไปเด็ดใบไม้ ขณะนั้นพี่เลี้ยงก็จิ้มแตงโมหวานฉ่ำให้คุณหญิง เจ้าตัวกินแล้วก็เผื่อแผ่มาให้คนข้างๆ มือน้อยที่ไม่ค่อยสวยซอกเล็บมีรอยดำติดอยู่เพราะช่วยมารดาทำงานยื่นไปรับมากินอย่างดีใจ คุณหญิงเองก็จิ้มขนมมาชิมแล้วส่งให้เจ้าตัวด้วย คนได้โอกาสรีบกินคำโตเต็มปากเต็มคำ ทว่าเพื่อนๆ ที่ต่างไปเก็บใบไม้ต่างก็หันมองและแอบเคืองไปตามๆ กันที่แม่หนูน้อยมอมแมมได้กินขนมก่อนทุกคน แต่ละคนรีบกลับมาซื้อโดยมีพี่เลี้ยงช่วยหยิบให้และหมดอย่างรวดเร็ว ทว่าผู้ที่เป็นแม่ค้าช่วยคุณหญิงได้กินทั้งแตงโม องุ่น มังคุด เหมือนคุณหญิงซึ่งพิเศษกว่าคนอื่นๆ ทำให้เด็กที่โตที่สุดนึกอิจฉา “หญิงอยากหัดขี่จักรยาน ได้ไหมน้าช้อง” “อย่าเลยค่ะคุณหญิง ถ้าอยากหัดรอคุณชายหัดให้ดีกว่านะคะ” “ไม่เอา พี่ชายไม่เล่นกับหญิง” คุณหญิงหน้างอง้ำแล้วหันไปบอกเด็กสาวที่โตกว่าสองคน “พี่แตงไท พี่บังอร สอนหญิงขี่จักรยานนะ” ทั้งสองลังเลแต่คุณหญิงกลับขู่ตามประสาคนเอาแต่ใจ “ถ้าไม่สอนหญิงจะไม่ออกมาเล่นด้วยแล้ว” “คุณหญิง” เด็กสาวสองคนหน้าเสีย เหลือบมองพี่เลี้ยงสาวที่ส่งสายตาดุพลางส่ายหน้าอย่างเกรงกลัว ทว่าคุณหญิงน้อยลุกขึ้นเดินไปยังจักรยานก่อนแล้ว “คุณหญิงคะ ไม่ได้นะคะ” ช้องนางพี่เลี้ยงสาวรีบวิ่งตามไปห้ามแต่คุณหญิงไม่ยอมพยายามจะขี่ให้ได้ บังอรเองก็รีบตามไปอย่างทำตัวไม่ถูกเพราะเป็นจักรยานของตน ทว่าแตงไทรีบคว้าผลไม้หยิบกินจนองุ่นหมด ขณะที่เด็กสาวอายุน้อยที่เหลือต่างก็มองอย่างตกตะลึง “พี่แตงไท...” หนูน้อยมะลิร้องห้ามยังไม่ทันขาดคำแตงไทก็รีบกลืนแล้วพูดขึ้น “นังมะลิกินของคุณหญิงหมดได้ยังไง” พร้อมพูดแตงไทก็ผลักมะลิที่นั่งอยู่ล้ม ทำให้ทุกคนที่วิ่งไปยังจักรยานหันกลับมามอง มะลิที่ตัวเล็กกว่าอีกฝ่ายตกใจหน้าซีดเพราะถูกใส่ความ ส่ายหน้าพลางรีบลุกขึ้นโบกมือไปมา “ไม่ใช่นะ มะลิไม่ได้กิน พี่แตงไทต่างหาก” “แกนั่นแหละ นังขี้โกหก นังลูกแม่ค้า แกไม่เคยกินของดีๆ แล้วอยากกิน นังตะกละ!” พร้อมพูดแตงไทก็ผลักร่างน้อยซ้ำและเพราะมะลิยืนใกล้ชานฝั่งริมน้ำ เจ้าตัวจึงหงายหลังตกบันไดที่ยกสูงสามขั้นแล้วกลิ้งตกลงไปท่ามกลางสายตาทุกคน “ตายแล้ว!” ช้องนางอุทานแล้วรีบวิ่งกลับมา “มะลิ” คุณหญิงเองก็ตะโกนขึ้น ทว่าเพราะยังเด็กจึงตัวสั่นและยืนนิ่งอยู่กับที่ ส่วนช้องนางที่วิ่งมานั้นทันเห็นว่าหนูน้อยตกลงไปในน้ำ กำลังจะวิ่งตามลงไปช่วย ทว่ามีร่างสูงของใครคนหนึ่งวิ่งพรวดมาอย่างรวดเร็วแซงและกระโดดลงไปก่อน หนูน้อยมะลิจมลงในน้ำ อารามตกใจทำให้ยิ่งสำลักน้ำเข้าไป แต่ไม่กี่อึดใจต่อมาก็มีคนคว้าตัวขึ้นมาได้เจ้าตัวผวาขึ้นมาไอไม่หยุดหายใจไม่ทัน ทำเอาน้ำหูน้ำตาแตก ขณะที่ร่างน้อยถูกส่งขึ้นให้กับช้องนางรับเอาไว้ “พาไปที่บ้านนะครับน้าช้อง” “ค่ะคุณชาย” ช้องนางรับคำพร้อมอุ้มมะลิที่ร้องไห้ตัวสั่นและไอไม่หยุดลูบหลังพลางเดินจากศาลาไปยังประตู แต่ก็ไม่ลืมหันไปบอกเด็กคนอื่น “ทุกคนกลับบ้านกันไปก่อนนะ อ้อ ใครก็ได้ ฝากบอกพี่ชบาหรือพิกุลให้มารับมะลิที่วังด้วยนะ” เมื่อเจ้าของร่างสูงโปร่งก้าวตามมา คุณหญิงน้อยก็วิ่งไปหาอีกฝ่ายจึงอุ้มขึ้นเช่นกัน “ฮืออ พี่ชายกลาง มะลิ...มะลิ...” เจ้าตัวร้องไห้สะอึกสะอื้น ตกใจกลัวไม่ต่างจากเพื่อนตัวน้อยของตน ผู้เป็นพี่ชายจึงปลอบ “เพื่อนของหญิงไม่เป็นไรแล้ว” “มะลิ หญิงเอาชุดมาให้มะลิ หญิงเลือกให้เองเลยนะ” หนูน้อยมะลิยังนั่งกอดเข่าร้องไห้หลังช้องนางพาไปอาบน้ำและมาที่ห้องของตัวเองในเรือนคนใช้ โดยผู้ที่มาพร้อมคุณหญิงตัวน้อยคือสตรีใบหน้าสวยทว่าซีดเซียว แม้อยู่ในชุดเรียบง่ายสีพื้นเนื้อผ้าก็ดูหรูเลอค่าส่งให้หญิงตรงหน้าตนดูสูงส่ง หนูน้อยมะลิรู้ว่าอีกฝ่ายเป็นใครถึงจะไม่ค่อยได้เห็นนัก เพราะนานครั้งหม่อมจรรยาจะออกไปนั่งรับลมยังสระบัวหลังบ้านด้วยร่างกายไม่ค่อยแข็งแรง “หม่อมลงมาเองเลยหรือคะ” ขณะที่ช้องนางเอ่ยถาม หนูน้อยมะลิก็ยกมือไหว้หม่อมจรรยา “รู้ว่ามะลิตกน้ำ คงขวัญเสียน่าดู จะไม่ลงมาดูได้ยังไง” หม่อมจรรยาทรุดกายลงลูบแก้มเล็กที่อาบด้วยน้ำตา “ไม่เป็นอะไรแล้วนะมะลิคนเก่ง ดูสิหญิงเล็กร้องตามมะลิด้วยเห็นไหม หญิงเล็กคิดว่ามะลิเจ็บตัว มะลิไม่เจ็บตรงไหนใช่ไหมจ๊ะ” หนูน้อยมะลิส่ายหน้าพลางตอบเสียงเครือ “ไม่เจ็บค่ะ” “งั้นไม่ร้องแล้วนะ มาใส่ชุดสวยๆ กัน แล้วไปกินขนมกับหญิงเล็กนะจ๊ะ” เด็กน้อยพยักหน้ารับโดยง่ายเพราะใบหน้างดงามแลดูใจดี ทั้งยังดูน่าเกรงใจทำให้เจ้าตัวพยายามสูดน้ำมูกกลั้นสะอื้น หม่อมจรรยาหันไปพยักหน้าให้สาวใช้อีกคนที่ถือชุดของคุณหญิงตามมาเพื่อส่งชุดให้ช้องนาง “เปลี่ยนชุดแล้วพาตามไปศาลาในสวนนะจ๊ะ” “ค่ะหม่อม” “ไปรอมะลิในสวนนะจ๊ะหญิงเล็ก” “ค่ะหม่อมแม่” เมื่อเห็นว่าเพื่อนที่ตนชอบไม่ร้องไห้แล้วคุณหญิงจริญญาก็ยิ้มให้อีกฝ่ายก่อนจะยอมให้มารดาจับจูงมือเดินไปจากเรือนคนใช้ “ชื่ออะไรนะเรา” “ช่อพิกุลค่ะ” สาวน้อยอายุสิบแปดปีตอบฉะฉาน หากก็เห็นว่าเจ้าตัวตาแดงและเนื้อตัวเต็มไปด้วยคราบเหงื่อไคล “อ้อ จริงด้วย พิกุล ไม่ได้เห็นหน้านานเลย ไม่เหมือนมะลิที่หญิงเล็กพูดถึงบ่อยจนจำได้ ดูสิเหงื่อท่วมเชียว รีบร้อนมาเพราะเป็นห่วงน้องใช่ไหม มากินน้ำกินท่า กินขนมเสียก่อน มะลิปลอดภัย ไม่เป็นอะไรจ้ะ” ช่อพิกุลหันมองน้องสาวที่ใส่ชุดของคุณหญิงและนั่งเล่นตุ๊กตาบนเสื่อกับคุณหญิงราวไม่เหมือนเพิ่งตกน้ำมาก็ขมวดคิ้ว ขณะที่คุณสร้อยต้นห้องคนสนิทของหม่อมจรรยาหยิบน้ำกับขนมมาวางตรงหน้าตน “ขอบคุณค่ะ” “เด็กน่ะ เล่นเพลินก็ลืม เมื่อกี้ยังร้องไห้น้ำตาอาบแก้มสะอึกสะอื้นอยู่เลย แต่ไม่รู้ว่าจะเก็บไปฝันหรือเปล่า” หม่อมจรรยาบอกเมื่อคนเป็นพี่สาวเหมือนจะแปลกใจที่น้องสาวตนดูสนุกมีความสุขดี “นี่เพิ่งกลับมาจากโรงเรียนหรือ แม่ล่ะ ตั้งแต่ไม่ได้เข้ามารับดอกไม้ในสวนไปขายก็ไม่ค่อยเห็นเลย” หม่อมจรรยาชอบปลูกดอกไม้ และเป็นคนมือเย็นปลูกดอกอะไรก็ขึ้นสวยเต็มสวน ในวังใช้ไม่หมดก็ให้ชบามารดาของช่อพิกุลกับมัลลิกา หรือมะลิ เก็บไปขาย ชบาเป็นลูกพี่ลูกน้องกับช้องนางแต่อายุมากกว่าหลายปี ไปมาหาสู่กันอยู่ตลอดด้วยเป็นญาติใกล้ชิดเพียงคนเดียวเพราะบิดามารดาของทั้งสองเสียไปหมดแล้ว แม้ว่าหม่อมจรรยาจะไม่ได้หวังผลกำไรแต่ชบาก็เอาเงินที่ได้จากการขายดอกไม้กลับมาให้ทุกครั้งไม่เคยแอบเก็บไว้เอง หม่อมจรรยาจึงให้เงินส่วนแบ่งกลับไปซึ่งมากกว่าส่วนที่หม่อมแบ่งกำไรไว้ ทว่าหลายปีหลังหม่อมจรรยาไม่สบาย ท่านชายบวรภพไม่อนุญาตให้หยิบจับงานใดหรือออกมาข้างนอกกรำแดดนัก “แม่ไปเก็บมะพร้าวมาห่อขนมค่ะ” ชบาทำขนมห่อไปขายตลาดในทุกวัน แม้จะได้เงินน้อยแต่ก็พออยู่กันได้สามคนแม่ลูก แต่ถึงอย่างนั้นก็ไม่อาจส่งให้ช่อพิกุลเรียนต่อได้ “พิกุลกับน้องขอตัวกลับก่อนนะคะหม่อม ต้องกลับไปช่วยแม่ทำขนม ห่อขนมน่ะค่ะ พรุ่งนี้ต้องไปช่วยกันขายแต่เช้า เดี๋ยวจะเสร็จดึกเกินไปค่ะ” “อ้อ ไปช่วยแม่ด้วยหรือ แล้วโรงรียนล่ะ หรือขายเสร็จแล้วถึงค่อยไป” ช่อพิกุลเม้มปากหน้าหงอยลง คุณสร้อยที่อายุรุ่นราวคราวเดียวกับชบาและพอรู้เรื่องอยู่บ้างจากช้องนางจึงเป็นคนบอก “แม่ชบาไม่ได้ให้เรียนหรอกค่ะหม่อม เห็นว่าไม่ไหว ช่วยกันทำมาหากินดีกว่า ตอนนี้ก็ช่วยแม่ชบารับจ้างเล็กๆ น้อยๆ แล้วก็ทำขนมนี่แหละค่ะ เห็นว่าจะพยายามเก็บเงินส่งเรียนตัดเสื้อผ้าค่ะ เจ้าตัวเล็กนั่น ก็อาจไม่ได้เรียนหรอกค่ะ แต่ถ้าพิกุลได้เรียนตัดเสื้อผ้า แล้วสมัครทำงานที่ร้านได้ พอมีเงินมาช่วยบ้างอาจจะได้เรียนค่ะ” “อ้าว อย่างนั้นหรือ ฉันก็คิดว่าได้เล่าได้เรียนเสียอีก ถึงไม่ค่อยเห็นหน้าเห็นตา เห็นแค่มะลิบางวันที่มาเล่นกับหญิงเล็ก” หม่อมจรรยามองสองพี่น้องอย่างน่าเวทนา ขณะที่ช่อพิกุลก้มหน้าพยายามเก็บสายตาหม่นหมองของตน ในเมื่อเกิดมาจนมีเพียงแม่เลี้ยงคนเดียวเพราะบิดาเสียไปหลายปีแล้ว จะทำอย่างไรได้ “มะลินั่นก็อายุมากกว่าหญิงเล็กแค่ปีเดียวเองใช่ไหมจ๊ะสร้อย” “ค่ะหม่อม” “น่าเสียดายถ้าไม่ได้เรียน” เอ่ยพลางหม่อมจรรยาก็ถอนหายใจยาวด้วยความเวทนาทั้งช่อพิกุลและมัลลิลา หนูน้อยรูปร่างใกล้เคียงบุตรสาวคนเล็กของตนทั้งที่โตกว่า นั่นเพราะคงไม่ค่อยได้กินอิ่มนอนหลับนัก “นังพิกุล นังพิกุลโว้ย!” “อะไรกันตาเชิด เสียงดังโวยวายอะไร หม่อมก็นั่งอยู่ไม่เห็นหรือ” คนสวนที่อายุค่อนข้างเยอะที่สุดในวังวิ่งเข้ามาอย่างเหนื่อยหอบแล้วนั่งลงตรงศาลาเมื่อถูกคุณสร้อยเอ็ด “ขออภัยขอรับหม่อม” “ไม่เป็นไรจ้ะ มีอะไรหรือ เห็นเรียกพิกุลเสียงดังเชียว” “นังชบาหม่อม นังชบาแม่นังพิกุลกับมะลิ พลัดตกจากต้นมะพร้าว ตกไปในคลอง ช่วยกันงมหายังไม่เจอเลยหม่อม” “อะไรนะ” “แม่!” หม่อมจรรยาถามซ้ำอย่างตกใจ พร้อมกับเสียงอุทานเครือพร่าของช่อพิกุลดังขึ้น ขณะที่มัลลิกาที่ได้ยินคนเรียกพี่สาวและเอ่ยถึงมารดาของตนก็ลุกขึ้น ทว่าหนูน้อยกลับยืนนิ่งตัวแข็งพร้อมกับตุ๊กตาหลุดลงจากมือ เมื่อได้ยินคำว่าหาแม่ชบาของตนไม่เจอ ======