Third Person POV
“Matigas din talaga ang ulo mo, eh, ano? Ngayon tingnan natin kung hanggang saan ang tapang mo!” asik ni Romari kay Aileen.
“Kuya, Rom, maawa ka na, please. Hindi ko naman alam na mga kaibigan mo pala iyong mga sumusunod sa akin sa school. Saka bakit ni’yo po ba ako sinusundan?” mangiyak-ngiyak sa takot na tanong ni Aileen.
Hindi niya kasi kursunada ang uri ng tinging ipinupukol sa kaniya ng mga kaibigan ng anak ng amo nila. Akala niya ay tutulungan siya ng teacher na nakasalubong nila nang kasama niya iyong magandang estudyante pero hindi pala. Dinala siya nito sa student’s affair kung saan si Romari pala ang presidente.
“What do you think, baby? We need some entertainment. Pero muntik mo na kaming ipinahamak!” mahigpit na dinakma ni Paco ang braso niya kaya napahiyaw siya sa kirot na nagmumula roon.
“Bitiwan mo ako!” nagsimula siyang magpumiglas pero sinampal siya nito kaya bumagsak siya sa sahig. Ni hindi niya alam kung anong lugar itong pinagdalhan nila sa kaniya. Pero sigurado siyang bahay ito, kaya lang nasa liblib na lugar.
Si Aileen ay panganay sa limang magkakapatid. Siya ay tubong Naga at sadyang napakahirap ng buhay nila roon. Kaya naman nang alukin siya ng Tiya Loring niya na papag-aralin dito sa Maynila ay hindi na siya nagdalawang-isip pa na sumama.
Grade 8 na dapat siya, kaya lang dahil sa matinding kahirapan ng buhay, napilitan na lamang siyang tulungan ang nanay niya na maglako ng isda sa palengke. Ang tatay naman niya ay nakikipasada lang ng tricycle at talagang kulang na kulang sa kanila ang kinikita nito. At kahit gaanong pagsisikap ang gawin ng kaniyang mga magulang ay hindi makasapat ang kanilang kinikita sa pang-araw-araw na gastusin at pangangailangan.
Akala niya ay magiging maayos na ang lahat, ngunit pagdating pa lamang niya sa malaking bahay nina Romari ay alam niyang hindi magiging madali ang buhay niya. Masungit at maramot ang mga amo ng Tita Loring niya, ngunit dahil nga mahirap humanap ng trabaho ngayon, pinagtitiyagaan na lang niya dahil nga ayos naman silang magpasahod. Wala rin namang problema sa pagkain at tutuluyan dahil libre naman lahat.
Ang pinakatrabaho ni Aileen sa bahay ay asikasuhin ang mga gamit at ibang pangangailangan nina Romari at ng kapatid nitong si Rhealyn. May pagka-nerd si Rhealyn at parang walang pakialam sa mundo, habang si Romari naman ay hindi niya mawari kung ano ang totoong pag-uugali nito.
“Ano na, umpisahan na natin! Kailangan kong umuwi bago mag-5:00 PM kasi susunduin ako ng Daddy ko. Mag-a-attend kami ng birthday party ng business partner niya!” iritadong saad naman ni Elias.
Nagkatinginan ang mga ito at saka tumawa. Tinapunan naman ni Romari nang makahulugang tingin si Aileen. “So, Aileen, nagka-boyfriend ka na ba sa probinsya? Nasubukan mo na bang…” tiningnan niya ang ibabang bahagi ng dalaga kaya nanghilakbot agad ito.
“A-Ano’ng ibig mong sabihin? Katorse anyos pa lamang ako, kaya paano akong magkaka-boyfriend? Masyado pa akong bata para sa ganoong bagay!” katuwiran naman agad ni Aileen.
Muling nagkatinginan at ngumisi ang magbabarkada. Actually, anim silang lahat at ang pinakalider nila ay si Romari o Rom kung tawagin nila. Ang iba pa ay sina Paco, Elias, Macoy, Jonas at Marvin. Lahat sila ay pawang mga Grade 12 students at pare-parehong anak ng mga mayayamang pamilya.
“Good,” sambit ni Romari. “We will give you a choice. Papayag ka sa lahat ng gusto namin at hindi ka masasaktan. O kaya, kung mag-iinarte ka naman ay kakailanganin naming gamitan ka ng dahas!” hamon nito sa kaniya.
Napaatras naman si Aileen at dalawang beses napalunok. Gumiti ang mga butil ng pawis sa mukha niya kasabay ng pangangalisag ng balahibo niyo. Hindi niya alam kung ano ang ibig sabihin ni Romari sa sinabi niya, ngunit damang-dama niya ang paggapang ng takot sa dibdib niya.
“A-Anong ibig ninyong sabihin?” kinabahang tanong niya. Mabilis lang din siyang napasinghap nang bigla siyang yakapin ni Macoy mula sa likuran.
“Simple lang, baby girl… maglalaro tayo, pero ikaw ang taya… kapag magiging mabait at masunurin ka, mag-e-enjoy tayong lahat. Pero kung mag-iinarte ka, pasensiyahan na lang,” sininghot pa nito ang leeg niya kaya lalo pang nagtayuan ang mga balahibo niya.
“Ano ba’ng pinagsasasabi ni’yo. Please, pauwiin ni’yo na lang po ako. Babalik na lang ako sa probinsya namin…” nag-umpisa nang magmakaawa si Aileen. Wala siyang ideya sa tinutukoy ng mga binatilyong ito ngunit talagang natatakot na siya.
“She’s choosing the hard way! Bring her to the bed now!” utos ni Jonas na kanina pa tahimik.
“Oh, right!” tuwang-tuwang segunda naman ni Marvin.
Malakas na napatili si Aileen nang bigla siyang buhatin nina Paco at Elias saka halos pabalibag na binitiwan sa ibabaw ng maluwang na kama.
“Ano’ng gagawin ni’yo?” napapalunok na tanong ni Aileen at nag-umpisa nang manginig ang buong katawan niya.
“We already told you… we’re going to play!” nakakalokong sagot ni Macoy at inumpisahang punitin ang suot na damit ni Aileen. Hinawakan naman ng iba ang mga kamay at paa niya kaya mabilis lang na natanggal ng mga ito ang lahat ng saplot na tumatakip sa kaniya.
Lumantad sa mga paningin nila ang mura niyang katawan ngunit unti-unti nang humuhubog sa pagkadalaga. Lumakas ang iyak ni Aileen dahil may ideya na siya kung ano ang masamang binabalak ng mga ito sa kaniya.
At hindi nga siya nagkamali. Sa mga sumunod na oras ay naranasan niya ang pinakamasalimuot na pangyayaring maaaring danasin ng isang gaya niya. Salitan at paulit-ulit siyang pinagsamantalahan ng mga ito. Walang tamang salita ang makapagpapaliwanag sa matinding sakit na dinanas ng buo niyang katawan. Nangyari sa kaniya ang isang bangungot na hindi niya kailanman inasahan.
Hanggang siya na lamang ang mapagod sa kaiiyak at kasisigaw ng tulong. Dahil kahit namaos na siya ay walang anumang dumating na tulong. Sa loob ng buong isang linggo ay nakasanayan na ng magkakaibigan na pinupuntahan si Aileen pagkatapos ng eskwela.
Ginagawa nila ang iba’t ibang kahayupan kay Aileen hanggang sa sumuko na ang katawan nito. Ilang beses na hiniling ni Aileen na sana ay bawiin na lamang ng Diyos ang buhay niya para matapos na ang paghihirap niya. Ngunit patuloy lang niyang nararanasan ang kahayupan ng buong barkada ni Romari.
Sa kabilang dako naman ay hindi pa rin mapalagay si Loring dahil mahigit isang linggo nang hindi umuuwi ang pamangkin niya. Ini-report na niya ito sa mga pulis ngunit hanggang ngayon ay wala pa ring anumang balita. Natatakot na siya ngunit wala siyang lakas ng loob na ipaalam sa kuya niya na nawawala ang anak nito.
“Sir, kahit ho ba sa eskwelahan ay walang balita kung ano na ang nangyari sa pamangkin ko?” naiiyak na tanong ni Loring kay Romari nang umuwi ito bandang alas-nuwebe na ng gabi. Pagod ito dahil may ginawa silang magbabarkada na tuluyan nang tumapos kay Aileen.
“Wala pa nga ho, ‘di ba? Saka bakit ba ako ang kinukulit ninyo tungkol sa pamangkin ni’yo? Maraming guwapo at mayayaman sa school namin, baka sumama na sa kung kanino ang pamangkin ninyo!” paasik na sagot ni Romari.
Magsasalita pa lang sana si Loring ngunit tinalikuran na siya ni Romari at nagtuloy-tuloy na sa silid nito. Nanginginig ang buong katawan ni Rom dahil hindi siya makapaniwala sa nagawa nilang magkakaibigan. Hindi nila iyon ginustong mangyari. Papakawalan na sana talaga nila si Aileen ngayon basta mangako itong walang pagsasabihan ng lahat ng nangyari. Ngunit matigas ang ulo nito.
Binalikan niya ang mga naganap tatlong oras na ang nakalilipas. Gaya ng dati, dumiretso sila sa bahay na pag-aari ng lolo ni Jonas kung nasaan si Aileen. Naabutan nila itong takot na takot at umiiyak nang masilayan silang pumasok sa silid na kinaroroonan nito.
May katulong na nag-aasikaso rito kapag wala sila, pinapakain, inaasikaso si Aileen para ready na ito sa kanila sa tuwing gusto nilang gamitin. Pero nagsawa na silang magkakaibigan kay Aileen kaya binalak na nila itong pabalikin sa tita niya.
“Tandaan mo, Aileen… wala kang ibang pagsasabihan. Magpapanggap lang itong si Paco na naging boyfriend mo at sumama ka sa kaniya pero na-realize mo na bata ka pa at mas mahalagang makapag-aral ka. Naiintidihan mo?” mahigpit na bilin ni Romari kay Aileen.
Ngunit tulala lamang ang huli at ni hindi man lang tinitingnan ang mga kaharap niya. Kasabay din niyon ang pagbuhos ng masaganang luha mula sa namumugtong mga mata niya. Damang-dama pa rin niya sa katawan niya ang lahat ng mga pinaggagawa ng mga ito sa kaniya.
“Hoy, sumagot ka!” untag naman ni Elias kaya marahas niya itong nilingon.
“Mga demonyo kayo! Walang kapatawaran ang mga ginawa ninyo sa akin. Darating ang panahon na pagbabayaran ninyo ang mga ginawa ninyo sa akin! Isinusumpa ko iyan!” hindi na napigilang sigaw ni Aileen sa kanila.
Tuloy-tuloy na bumalong ang mga luha niya at masamang-masama ang loob niya. Wala nang pagsidlan ang maitnding galit at pandidiring nararamdaman niya sa mga lumapastangan sa kaniya. Mga hayop, mga baboy!
“Aba, matapang ka pa, ah? Hoy, laspag ka na, kaya wala ka nang maipagmamalaki pa sa amin. Naumay na nga kami sa iyo, eh!” pang-iinsulto naman ni Jonas sa kaniya kaya lalong nag-alab ang galit niya.
Hindi alam ni Aileen kung ano ang nangyari sa kaniya. Bigla na lamang siyang tumayo at sinugod si Jonas. Pinagsusuntok, sampal at kalmot niya ito. Ngunit dahil agad ding nainis si Jonas ay isang malakas na bigwas ang ibinigay niya sa dalagita.
Humagis ito at matinding tumama ang likod ng ulo niya sa gilid ng kama. Pagbagsak niya sa sahig ay doon din mabilis na umagos ang dugo na nagmumula sa nabagok na likuran ng ulo niya. Ngunit ang hindi agad napagtanto ng magbabarkada ay wala nang buhay si Aileen.
“Hoy, gago ka, Jonas anong ginawa mo?!” nahihintakutang paninisi naman ni Macoy sa kaibigan. Dahil sa unti-unting pagdami ng dugong umaagos mula sa ulo ni Aileen ay natulala na lamang si Jonas at hindi alam ang gagawin. Nag-umpisang manginig ang mga tuhod niya.
“H-Hindi ko sinasadya. Hindi ko sinasadya!” magkasunod na usal ni Jonas habang umiiling.
“Rom, anong gagawin natin?” nahihintakutang tanong na rin ni Marvin. Ngunit maging ri Romari ay biglang nablangko rin ang utak. Wala sa plano nila na patayin si Aileen.
“Romari, ano ba?!” kabadong sigaw na ni Macoy sa kaniya. Sina Paco at Elias naman ay nagsimula nang maiyak sa takot.
“Pucha, papatayin ako ng Daddy ko kapag malaman nila ito!” problemadong pahayag pa ni Jonas. Nagsimula na ring mamuo ang luha sa mga mata niya.
Ngunit huminga nang malalim si Romari at tumayo nang tuwid. “We all did this mess… and so we need to clean it.”
“Paano?” tanong agad ni Marvin. Tiningnan siya ni Romari. Matagal silang nagkatitigan na tila ba nagkakaunawaan na sila sa dapat gawin. Pagkatapos ay sabay silang bumaling kay Jonas.
“Ano? Ano’ng gagawin natin?” halos hindi lumabas ang boses ni Jonas sa lakas ng kabog ng dibdib niya.
“Sabi mo, wala nang nagagawi rito, hindi ba? Kung ililibing natin dito si Aileen, walang ibang makakaalam hindi ba?” naninigurong tanong ni Romari kay Jonas. Nagkatinginan ang magkakaibigan at para silang nabuhayan ng loob.
Agad namang tumango si Jonas. “Oo… isa pa, ang sabi sa akin ni Daddy ay sa akin din ipapamana ang bahay na ito. Kaya sa palagay ko ay wala nang magiging problema.”
“Kung gano’n, unahin mong ayusin iyong katulong. Siguraduhin mong hindi mag-iingay iyon. Bigyan mo ng malaking halaga at sabihin mong huwag na huwag nang magpapakita pa ulit!” utos ni Romari kay Joinas.
Napangiti naman si Jonas at biglang nagkaroon ng matibay na determinasyon sa dibdib. “Okay! Ako na ang bahala.”
Mabilis na lumabas ng silid si Jonas. Sina Paco at Elias naman ay inutusan ni Romari na umpisahan nang maghukay sa bandang likuran ng bahay. Habang sina Romari, Macoy at Marvin naman ay agad na ibinalot sa comforter ang katawan ni Aileen. Pagkatapos ay nilinis nilang mabuti ang lahat ng kumalat na dugo.
Nag-mop din sila at ginamitan ng detergent ang kuwarto kaya nang matapos ay walang anumang naiwang bakas o amoy. Binuhat nila ang katawan ni Aileen at dinala sa likod ng bahay at nagtulong-tulong na mapalalim pa ang hinuhukay na butas. At nang sa tingin nila ay sapat na ang lalim ng ginawa nilang hukay ay inihulog na nila ang katawan ni Aileen doon na nababalutan ng comforter.
Kasunod niyon ay tinabunan na nila, saka nagtanim ng puno ng mangga si Jonas doon. Iyon lang kasi ang mayroon sa paligid. Pagkatapos ay sinunog nila ang lahat ng mga gamit ni Aileen kasama ng lahat na ipinanlinis sa pinangyarihan ng krimen.
“Dapat pala ay sinunog na lang din natin ang katawan ni Aileen, eh! Mas siguradong walang ebidensyang maiiwan!” maya-maya ay saad ni Macoy habang pinapanood nilang matupok at maging abo ang mga sinusunog nila.
“Gago ka ba? Alam mo ba kung gaano karaming panggatong o gas ang kailangan para masunog ang isang bangkay? At sa palagay mo ba ay walang sinumang nasa malapit ang makakahalata kung magsunog nga tayo ng ganoon?” asik ni Jonas kay Macoy. Mabuti na nga lang at medyo malayo ang ilang kabahayan sa lugar na ito. Gayunpaman ay may mga kapitbahay pa rin sila sa di-kalayuan.
“Tama si Jonas. Pagkatapos ng gabing ito, kakalimutan na natin ang lahat ng nangyari. Tuloy ang buhay na parang walang naganap na ganito!” maawtoridad na utos ni Romari sa mga kaibigan.
Halos sabay-sabay namang tumango ang mga ito. At nang masiguro nilang naayos at nalinis na nila ang lahat-lahat ay nilisan na nila ang bahay na iyon. Umuwi na silang lahat sa kani-kaniyang mga bahay. Pagkadating naman ni Romari sa kanilang bahay ay agad siyang naligo.
Avez’s Person POV
“Hoy! Ano na naman ba ang iniisip mo at natutulala ka diyan?” tanong ni Llander sa akin. Napangiti naman ako sa kaniya. Ilang araw din akong hindi kinausap nito nang malaman niyang si Leighton ang kasama ko noong hindi ko siya nasamahang bumili ng shoes niya. Pero mabuti na lang at okay na kami ngayon.
“Wala namang masyado. Bigla ko lang naalala si Aileen. Hindi ko na kasi siya nakita pa ulit dito sa school. Baka na-trauma na iyon kaya hindi na pumasok,” komento ko.
“Huwag mo nang isipin iyon. Mas maigi na iyon kaysa naman hindi siya komportable, hindi ba? Marami pa namang ibang school. Isa pa, ang gaya niya, hindi talaga tatagal sa school natin. Alam mo na…” sagot naman ni Llander.
Tumango ako at bumuntong-hininga. “Sabagay… tara na? Tatapusin ko pa iyong para sa presenta–”
“Hi, Avez!” bati sa akin ni Leighton kaya naagaw ang pansin ko. Agad din naman akong napangiti sa kaniya.
“Hi! Ano’ng ginagawa mo rito sa junior high?” natanong ko. Ngunit bahagya akong napakislot nang biglang umakbay sa akin si Llander. Medyo mahigpit pa ang pagkakahawak niya sa balikat ko.
“I just want to give you this,” iniabot niya sa akin ang isang kulay pulang box na mayroong puting ribbon. Transparent ang ibabaw nito kaya agad kong Nakita na cupcakes ang laman.
“Wow, thanks!” sabi ko naman.
“I baked it myself last night,” buong pagmamalaking saad niya kaya napaawang ang mga labi ko.
“Seriously? Marunong kang mag-bake?” hindi makapaniwalang tanong ko.
Ibubuka pa lang sana nito ang bibig para magsalita pero inunahan na ito ni Llander. “Let’s go, Avez. You don’t have enough time to finish your presentation for this afternoon!” paalala niya sa akin kaya bigla akong na-tense.
“Ay, oo nga pala!” binalingan kong muli si Leighton at apologetic na tiningnan. “Leigh, thanks dito, ha? Mauna na kami!” paalam ko sa kaniya.
“You’re welcome! Ihahatid kita mamayang hap–”
“No need!” putol naman agad sa kaniya ni Llander. “Ako ang maghahatid sa kaniya at sa akin siya sasabay!”
Napaawang ang mga labi ko kasi galit iyong pagkakasabi ni Llander niyon at ngayon ay madilim ang mukha niya.
“Teka nga, pare. Sumobra naman yata ang angas mo, ah? Bakit ka ba sabad nang sabad, eh, hindi naman ikaw ang kinakausap ko?” asik ni Leighton kay Llander kaya nanlaki ang mga mata ko.
Mabilis akong kumalas sa pagkakaakbay ni Llander at pumagitna sa kanilang dalawa. “Guys, easy lang! Leigh, sige na, ako na ang bahala rito. Salamat ulit!”
Tumango na lamang si Leighton at ngumiti sa akin. Pero bago siya tumalikod ay sinamaan pa niya ng tingin si Llander. Napapikit ako at muling bumuntong-hininga. Noong wala na si Leighton ay nakapamaywang akong humarap kay Llander.
“Bakit nagsusungit ka na naman? nagmamagandang loob na nga lang iyong tao, eh!” sermon ko sa kaniya.
“I don’t like that guy! Masyadong mahangin!” masama ang loob na sagot ni Llander kaya napamaang ako.
“Ikaw ang naunang nagpakita ng hindi magandang ugali sa kaniya. He’s nice, Llander!” giit ko.
Lalo namang nagsalubong ang mga kilay niya. Bagama’t hindi ako sigurado, pero parang may kung anong kirot ang gumuhit sa mga mata niya pero mabilis lang ding nawala.
“Ipinagtatanggol mo ba ang lalaking iyon?” mababa ang boses ngunit napakaseryosong tanong niya.
“What? I am not defending him. I was just saying that you’re being childish! What’s wrong with what he did? Wala naman, ‘di ba?” hamon ko pa sakaniya.
Hindi naman siya nakasagot agad pero kita ko ang pagtaas baba ng dibdib niya na halatang nagpipigil lang ng galit. “Fine! Let’s go!” tumalikod na ito at hindi na hinintay pa na makasagot ako.
Marahas akong nagbuga ng hangin at sumunod na rin sa kaniya. Napapailing na lamang ako dahil habang tumatagal, para bang lalong nagiging sensitive at masungit itong si Llander.
Pagdating namin sa paborito naming cafeteria, agad na inilatag ko ang mga textbook, mga scratch paper at ang laptop ko kung saan makikita ang picture ng DNA structures. Magkaharap kami ni Llander at kanina pa nagpapalitan ng mga ideas.
"Okay," panimula ni Llander at itinuro ang screen ng laptop ko. "Let’s think about your opening. How do you want to hook them from the start?"
Bahagya akong napahinto. "Maybe I can start with something visual… something that immediately draws their attention. Paano kaya kung maglagay ako ng 3D model ng DNA sa screen? O kaya naman ay magdala ako ng real life objects?"
Lumiwanag ang mukha ni Llander saka tumang-tango. "Yes! A physical model. Pero huwag mo munang ipapakita sa kanila. Make it a mystery. Maybe start with a question, something like, ‘What do you think this structure represents?’ magbigay ka ng clue para ma-build iyong anticipation nila tapos magsisimula silang manghula. At kapag malapit na sila sa sagot, saka mo i-reveal iyong DNA. Sa ganiyang paraan, involved na agad sila mula sa umpisa."
Bigla naman akong na-ecite sa sinabi niya. "I think I like that. It makes them think instead of just listening passively. Pagkatapos no’n, ano na? Paano ko maki-keep iyong momentum nila?"
Sumandal si Llander at direktang tumingin sa mukha ko. "Keep them engaged with more interactive elements. Pagkatapos mong ma-present iyong structure ng DNA, pagawain mo sila ng sarili nilang structure ng mini-DNA models. Puwedeng gumamit ng mga beads para sa nucleotide bases at string naman para sa strands. Sa paraang ‘yan ay magiging mas tangible iyong concept," dahan-dahan niyang paliwanag.
Na-visualize ko naman agad iyong gusto niyang mangyari –hands-on with the materials, connecting beads of different colors to create their own strands of DNA. “That could be really effective,” tumatangong saad ko. "at habang ginagawa nila iyon, mag-e-explain naman ako ng significance ng bawat part – adenine, thymine, cytosine, guanine – at kung paano sila i-pair up para makabuo ng genetic code."
Malapad na ngumiti si Llander at halatang nag-e-enjoy na tulungan ako "Exactly! Puwede mo silang i-challenge na pagparesen ang correct bases na magkasama. Magdagdag ka ng competitive element, like, short quiz para malaman mo kung sino talaga ang nakaintindi ng presentation mo. Make it fun."
Nagpatuloy kami sa pagbabatuhan ng mga ideas. Nag-introduce din ako ng concept ng replication at mutation na may simple at relatable na analogies. Nagmungkahi naman si Llander na gumamit din ako ng mga metaphors like a zipper for DNA replication, or a copying machine that sometimes makes errors, to explain mutations.
“Ano? Sira ka talaga,” natatawang sagot ko nang sabihin niyang dapat mag-insert din daw ako ng joke sa presentation ko.
“Bakit? Tama naman ako, Ah. You can tell them that DNA, being the "blueprint of life, actually works most of the time," giit pa niya. Napapailing na lang talaga ako.
Pero sa totoo lang ay nai-imagine ko na iyong magiging reaction ng mga classmate ko kung sakali man. “Ang galing mo talaga, Llander! Kaya hindi na ako magtataka kung magma-Magna c*m Laude ka or even Suma c*m Laude!”
Llander leans back, arms crossed with a satisfied smile. "Thanks. Matalino ka lang talaga, Avez, kaya alam kong kaya mo ito. This presentation is going to be a brilliant one, I swear."
I smiled back, feeling confident. "Hindi ko magagawa ito kung hindi dahil sa tulong mo."
Nagkibit-balikat siya pero hindi maitatago ang ngiti sa mga labi niya. Halos nakalahati ko na ang cupcakes na ibinigay ni Leighton sa pag-stay namin sa cafeteria ng mahigit dalawang oras pero si Llander ay hindi man lang tumikim. Hinayaan ko na lang kasi nag-order naman siya ng pagkain na gusto niya.