Ang hangin sa silid ay mabigat—puno ng katahimikan, ng mga damdaming hindi maipaliwanag, at isang tensyong halos maramdaman sa bawat hibla ng hangin. Nakahiga si Ezperanza sa kanyang kama, nakatitig sa kisame na mistulang naghihintay sa mga pangyayaring susunod.
Ang kanyang puso ay naglalaban-laban sa kaba at pagsuko. Alam niyang hindi ito simpleng gabi—ito ang gabi kung saan sisimulan niyang gampanan ang papel na itinakda para sa kanya ng kanyang ina at ng pamilya nila.
Biglang pumasok si Rafael nang dahan-dahan, ang mga matang naglalagablab ngunit may dalang lambing. Hindi niya binuksan ang ilaw; gusto niyang maging banal ang bawat sandali.
Lumapit siya sa kama ni Ezperanza, ang bawat hakbang ay puno ng katiyakan. “Ezperanza,” bulong niya, halong pangangalaga at pagnanasa. “Ngayon na tayo ay kasal, handa ka na bang ialay ang katawan mo sa akin?”
Tahimik si Ezperanza. Alam niyang wala siyang ibang magagawa kundi ang sumunod. Ang puso niya’y nag-aalangan, ngunit ang isip niya’y pinag-uutos ng tradisyon at ng mga inaasahan.
Marahang inilapit ni Rafael ang mga kamay niya sa pisngi ng dalaga, hinagod ito ng dahan-dahan. Ang bawat haplos ay nagpapakalma sa kaba ni Ezperanza, ngunit pati na rin nagpapasiklab ng hindi niya inaasahang pagnanasa.
Unang unang dahan-dahang hinimas ni Rafael ang leeg at balikat niya, naglalakbay ang mga daliri sa bawat bahagi ng katawan, nagpapadama ng lambing at init. Unti-unting niyapos niya si Ezperanza, hinahanap ang bawat kurba, ang bawat tiklop ng balat, parang isang sining na kailangang pahalagahan.
Naramdaman ni Ezperanza ang mga halik ni Rafael sa kanyang batok, ang init ng mga labi na parang apoy na nagpapalambot sa kanyang puso’t katawan. Hindi niya maiwasang huminga nang malalim, ang kaba ay napalitan ng pagnanasa na unti-unting bumabalot sa kanya.
Hindi siya makapaniwala sa dami ng damdaming pumapalibot sa kanila—ang tungkulin, ang pagnanais, ang pag-aalangan, at ang pagkilala sa bagong papel na kanyang gagampanan.
Dahan-dahang bumaba ang mga kamay ni Rafael, tinanggal ang mga habi ng kaba at pagdududa, hinubad niya ang mga damit ni Ezperanza, bawat galaw ay puno ng paggalang ngunit puno rin ng katapatan sa pagnanais.
Hindi na makalaban si Ezperanza sa sariling damdamin. Sa kabila ng lahat, naisip niya na sa gabing ito, ito’y isang obligasyon lamang para mapanatili ang kanilang pamilya.
Sa malabong liwanag ng kandila, ang silid ay nababalot ng malamlam na anino, na para bang bawat sulok nito ay nagtatago ng mga lihim. Nakahiga si Ezperanza, ang dibdib niya’y mabilis ang pagtibok—hindi lamang dahil sa kaba, kundi sa mga damdaming hindi niya lubusang maintindihan. Ang bawat haplos ni Rafael sa kanyang balat ay parang apoy na unti-unting sumisilip sa loob ng kanyang pagkatao.
Dahan-dahang bumaba ang mga labi ni Rafael mula sa batok hanggang sa balikat ni Ezperanza, iniwan ang mga halik na parang mga bulong ng pangakong hindi mawawala. Ramdam ni Ezperanza ang init na sumisiklab sa bawat bahagi ng kanyang katawan, na parang may naglalagablab na apoy sa loob na matagal nang nakatago.
Hindi niya maintindihan kung bakit biglang mainit ang kanyang katawan, na para bang una niyang nadarama ang ganitong klase ng init. Ito ang unang pagkakataon na maranasan niya ang mga halik na ito, halik na puno ng lambing at pag-iingat, na hindi niya inaasahan mula sa lalaking ipinapakasal sa kanya.
Unti-unting bumigay ang katawan niya sa bawat haplos, ang mga kamay niya’y kusa nang yumakap sa balikat ni Rafael, naghahanap ng koneksyon. Ang kanyang puso ay sumisigaw—hindi ng takot, kundi ng pagnanasa—isang sigaw ng kanyang pagkakababae na matagal nang nakaimbak sa ilalim ng mga panuntunan at inaasahan.
Ngunit bigla, tumigil si Rafael. Nilayo niya ang mga labi at mga kamay niya nang may pag-aalangan, tumitig kay Ezperanza nang malalim, puno ng pag-aalala.
“Ezperanza,” mahina niyang bulong, “hindi kita gustong pagsamantalahan. Hindi ko gagawin iyon kung hindi mo rin tunay na nais.”
Nakita ni Ezperanza sa mga mata ni Rafael ang sinseridad, ang paggalang sa kanya bilang babae at bilang asawa. Bagamat puno ng kaba, naramdaman niya ang katiyakan na hindi siya mag-iisa sa laban na ito.
Tahimik siyang tumango, ang mga mata’y naglalagablab ng isang unti-unting pagtanggap—pagtanggap sa sarili, sa bagong papel, at sa lalaking unti-unting pumapasok sa kanyang puso.
Sa gitna ng dilim, magkatabi silang nanatili—isang tahimik na pangakong higit pa sa mga salita, puno ng respeto, lambing, at simula ng isang bagong buhay.